Timotheus Josephus VerschuurUtrecht, 18 maart 1886 - Sachsenhausen (D, Brandenburg)/Pölitz ziekenhuis, 17 april 1945

Wat we weten over Timotheus Josephus Verschuur

Timotheus Josephus Verschuur (Utrecht, 18 maart 1886 – Pölitz (Duitsland, thans Police, Polen), 17 april 1945) was een journalist en politicus namens de Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP). Tijdens de Duitse bezetting was hij actief voor verzetsbewegingen Grootburgercomité en het Nationaal Comité. Op 1 april 1943 werd Verschuur gearresteerd en opsloten in het Oranjehotel. Vervolgens kwam Verschuur na internering in de kampen Sint-Michielsgestel en Sachsenhausen om het leven in een buitenkamp van Stutthof. Bron: WO2 Biografieën Netwerk Oorlogsbronnen.

Meester doctor Timotheus Verschuur wordt geboren op 18 maart 1886 in Utrecht als zoon van bakker Timotheus Verschuur en Helena Vink. Hij bezoekt het gymnasium in zijn geboortestad en studeert daar ook Rechten aan de universiteit. Hij promoveert in 1910 en trouwt drie jaar later met Alberdina van Kerkoerle. Hun huwelijk blijft kinderloos. Na journalist te zijn geweest voor de katholieke De Maasbode en voorzitter van de Raad van Arbeid in Breda, wordt hij in 1926 bestuurslid van de dat jaar opgerichte Rooms-Katholieke Staatspartij (RKSP). Twee jaar later volgt zijn benoeming tot minister van Arbeid, Handel en Nijverheid in de kabinetten Ruijs de Beerenbrouck-III en Colijn-II en zet hij zich in voor de uitbreiding van de sociale wetgeving. Als in de jaren dertig de wereldwijde Depressie toeslaat, richt hij zich op handelspolitieke maatregelen en overleg met het bedrijfsleven voor de versterking van Nederlandse economische positie. Hij speelt een centrale rol in de totstandkoming van de Winkelsluitingswet, de Landbouwcrisiswet en de Bedrijfsradenwet, maar zijn belangrijkste politieke nalatenschap vormt de reorganisatie van zijn departement, wat twee naamsveranderingen en de afsplitsing van Sociale Zaken tot een nieuw ministerie als gevolg heeft. Timotheus staat bekend als een zeer goede, maar ook scherpe, zelfs sarcastische spreker die gemakkelijk vijanden maakt. Door zijn eigenzinnige optreden leeft binnen de RKSP het gevoel dat hij vooral zichzelf en niet een typische groep binnen de partij vertegenwoordigt. Om gezondsheidsredenen treedt Timotheus in 1934 af als minister, maar hij blijft actief in de politiek en maatschappij als rijksbemiddelaar in de drie zuidelijke provincies, voorzitter van het Wit-Gele Kruis en vanaf 1938 voorzitter van de RKSP. Dit blijft hij tot in het eerste jaar van de Duitse bezetting van Nederland. In juli 1941 wordt de RKSP door de Duitsers ontbonden. Het zet Timotheus aan om zich vanaf 1942 in te mengen in illegale verenigingen zoals het Grootburgercomité en het Nationaal Comité dat zich na de bevrijding hoopt op te werpen als voorlopig bewind. Voor het Nationaal Comité organiseert Timotheus illegale vergaderingen, totdat de groep door de Duitsers wordt geïnfiltreerd en opgerold. Timotheus wordt op 1 april 1943 gearresteerd en verblijft tot 31 augustus van dat jaar in de gevangenis van Scheveningen, het ‘Oranjehotel’, waarna hij wordt overgebracht naar Haaren of Sint-Michielsgestel. Uiteindelijk wordt hij naar de Duitse kampen gedeporteerd. Via Sachsenhausen komt hij uiteindelijk terecht in Pölitz bij Stettin (nu Police bij Szczecin in Polen). In het stadsdeel Messenthin bevindt zich daar een buitenkamp van Stutthof bij Danzig. De gevangenen maken vanuit het kamp lange dagen van zwaar werk in de fabrieken ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie, waar ze voortdurend bloot staan aan de mishandelingen en de willekeur van de bewakers. Ze worden in overvolle, smerige barakken ondergebracht waar ziekten zich snel verspreiden en lijden gebrek aan vrijwel alles. Voeding en medische zorg schieten ernstig tekort, zodat ze snel verzwakken en risico lopen bij ernstige ongelukken betrokken te raken. Volgens zijn weduwe werd Timotheus eind april 1945 bij een massagraf in kamp Messenthing bij Pölitz op 59-jarige leeftijd doodgeschoten; zijn overlijdensakte vermeldt als datum 17 april 1945. Bron: Brabantse Gesneuvelden.